parę podstawowych błędów

[olga.rarytas]

Korzystając z wiedzy i notatek z zajęć Kultury Języka (pozdrawiam dr Grochalę ) chciałabym opisać parę często występujących błędów. Mam nadzieję że pomoże Wam to w pisaniu tekstów własnych. Oczywiście zapraszam do dyskusji i zgłaszania własnych spostrzeżeń językowych.


na początek coś, przez co dostaję białej gorączki, czyli skróty. Niby banalne, ale ja sama miewałam często problemy z nimi.

zapis błędny                    zapis poprawny                 skróty składające się z pierwszej
wg.                                     wg                                   i ostatniej litery wyrazu piszemy
nr.                                       nr                                    bez kropki. Kropki piszemy tylko
mgr.                                    mgr                                 w przypadku użycia skrótu
dr.                                       dr                                    w przypadku zależnym
                                                                                   np. doktora => dr. ( w takiej sytuacji
                                                                                   możemy też użyć formy dra).


v-ce mistrz                          wicemistrz                       przedimek wice- (w języku polskim litera v
v-ce minister                         wiceminister                  może występować tylko w nazwach własnych)                
                                                                                  pisze się zawsze łącznie.


np:                                       np.                               Skrót od na przykład piszemy bez spacji z kropką na końcu.

w/w                                    ww.                                Skrót od wyżej wymieniony występuje
w.w.                                   wyż.wym.                       tylko w dwóch wariantach.

[olga.rarytas]

Lekcja druga;-)

  W tekstach zwróćmy szczególną uwagę na pisanie ogonków przy literkach ą i ę.

  Z cyklu błędy pleonastyczne, czyli tak zwane masło maślane:

- w lipcu a nie w miesiącu lipcu;
- okres a nie okres czasu;
- akwen a nie akwen wodny;
- możliwości albo potencjał a nie potencjalne możliwości;
- kontynuować a nie kontynuować dalej;
- powtarzać a nie powtarzać raz jeszcze;
- akceptacja lub przychylne potraktowanie a nie przychylna akceptacja;
- komplet lub pełen zestaw a nie pełen komplet;
- fakt a nie fakt autentyczny;
- cofnąć się a nie cofnąć się do tyłu;
- uboższy a nie mniej bogatszy;
- dwie połowy albo dwie równe części a nie dwie równe połowy;
- wskutek albo na skutek a nie na wskutek;
- kosztować mniej albo być tańszym a nie kosztować taniej;
- kartka albo arkusz papieru a nie kartka papieru;
- błąd albo omyłka a nie błędna omyłka;
- powtórzę albo powiem jeszcze raz a nie powtórzę jeszcze raz.

[Naczelny]

powtórzę albo powiem jeszcze raz a nie powtórzę jeszcze raz.

Hmmm, co do tego ostatniego mam pewną wątpliwość, tzn. jestem w stanie wyobrazić sytuację kiedy użycie takiej formy wydaje mi się poprawne logicznie (choć oczywiście mogę się mylić). Ale weźmy sytuację:
- Maju, mówię Ci, 2+2 równa się cztery!
- Nie!
- Maju, powtarzam, 2+2 równa się cztery!
- Nie!
- Maju, powtarzam jeszcze raz, 2+2 równa się cztery!
W ostatnim zdaniu powtarzam, ale powtarzam po raz kolejny, a więc słowo "powtarzam" nie wyraża tego samego co "jeszcze raz", w tym wypadku "jeszcze raz" odnosi się do powtórzenia. Oczywiście dialogu:
- Maju, mówię Ci, 2+2 równa się cztery!
- Nie!
- Maju, powtarzam jeszcze raz, 2+2 równa się cztery!
nie da się już tak obronić, tu jest ewidentnie błąd.

[olga.rarytas]

Tak Witku, wydaje mi się, że UZUS już przyjął taką formę za poprawną w wypadku, o którym mówisz... Nie zmienia to jednak faktu iż norma językowa, według mojej wiedzy, jeszcze go nie zaakceptowała...

Czyli w mowie jest dopuszczalne takie stwierdzenie w tym kontekście, ale  w piśmie już polonista czy jakiś inny językoznawca mógłby Ci je wytknąć...

[Naczelny]

Wytknąć to zawsze może, ale akurat w tym wypadku chyba raczej zdałbym się na swój zdrowy rozsądek niż na jakąś normę:). Czekam na następne części.

[olga.rarytas]

Błędy z serii interpunkcyjno - typograficznych. Wbrew pozorom bardzo często występujące....

a) koniec zdania .                                 koniec zdania.
   przyszedł , potem                            przyszedł, potem
  kota ,którego                                    kota, którego
   Dlaczego ?                                       Dlaczego?
b) ( właśnie wtedy )                             (właśnie wtedy)
  " nowator "                                     "nowator" 
c) "To on."                                          "To on".
   Przybył "znany mówca."                  Przybył "znany mówca".
d) Czerwono - Czarni                           Czerwono-Czarni
   wiadomo-pojechał                           wiadomo - pojechał
   wiadomo- pojechał                     
e) Pan - znany jako Kowalski,przybył    Pan - znany jako Kowalski - przybył   
   Pan, znany jako kowalski - przybył    Pan, znany jako Kowalski, przybył
                                                           Pan (znany jako Kowalski) przybył
 

a) Kropki, przecinki, średniki, dwukropki, wielokropki, wykrzykniki, znaki zapytania, stawiamy bezpośrednio po ostatniej literze poprzedniego słowa, bez odstępu.

b) Cudzysłowy oraz nawiasy stawiamy bezpośrednio przy słowie bez odstępu z żadnej ze stron.

c) Kropkę stawiamy zawsze po cudzysłowie.

d) Często nie odróżnia się (zwłaszcza przy piśmie ręcznym) łącznika od myślnika, oba pisane w postaci poziomej kreski. Jednak łącznik oznacza się dywizem (-), natomiast myślnik pauzą (—) lub półpauzą (–). Łącznik łączy i dzieli za razem dwie części pojęcia złożonego, tworząc jakby jedno słowo; piszemy go wtedy bez odstępów z żadnej strony. Myślnik wydziela części zdania; słowa stojące z obu jego stron nie tworzą w sumie pojęcia złożonego, dlatego piszemy go z odstępami z obu stron.

e) Gdy stosujemy w zdaniu wyrazy wtrącone (bez których wypowiedź też mogłaby istnieć), zawsze wydzielamy je znakami parzystymi; nawiasami, dwoma myślnikami lub dwoma przecinkami. Błędem jest umieszczania z jednej strony wypowiedzi wtrąconej jednego znaku, a z drugiej strony innego.